Biểu đồ nến Nhật (candlestick), biểu đồ hình nến hay mô hình nến là loại biểu đồ nguồn gốc từ Nhật Bản được các nhà đầu tư sử dụng nhiều nhất và là yếu tố quan trọng nhất trong việc đánh giá hướng đi của thị trường. Nếu như biểu đồ dạng đường thẳng (line chart) hay biểu đồ dạng thanh (bar chart) giúp bạn nhanh chóng nắm bắt được giá cả từng thời điểm thì biểu đồ nến lại mang rất nhiều thông tin quan trọng.
Để trở thành một trader coin thành công, bạn cần phải nắm vững và thấu hiểu các thông tin bên trong biểu đồ nến.
Bài viết về cách tạo tài khoản trên Rosichi:
Hướng dẫn đăng ký và giao dịch trên Rosichi
Biểu Đồ Nến, Mô Hình Nến Là Gì?
Biểu đồ nến được một thương nhân Nhật Bản tên Munehisa Homma sáng tạo ra vào thế kỷ 18 để ghi chép giá gạo. Chỉ trong một thời gian ngắn phương pháp này được các thương nhân Nhật Bản sử dụng rộng rãi, vì vậy còn có tên gọi là Biểu đồ nến Nhật. Sau này các thương nhân phương Tây đã học hỏi và cải tiến để được biểu đồ nến chi tiết như ngày nay.
Trên một biểu đồ nến sẽ có rất nhiều nến, mỗi cây nến được cấu tạo từ các thành phần cơ bản. Hình dưới là hình dạng tiêu biểu của nến tăng (màu xanh) và nến giảm (màu đỏ). Bạn lưu ý một cây nến không nhất thiết phải có đầy đủ các thành phần như ảnh.
Xem mô hình nến ở đâu
Biểu đồ nến / Mô hình nến được sử dụng rất rộng rãi ở nhiều nền tảng. Từ sàn giao dịch cho đến các công cụ phân tích đều sử dụng biểu đồ nến làm nền tảng cho trader phân tích.
CẤU TRÚC MỘT CÂY NẾN
Thân nến là thành phần lớn nhất được tô màu biểu trưng cho sự tăng giảm của giá, bóng nến là 2 que nhỏ nằm ở trên và dưới thân nến.
Đỉnh mỗi bóng nến tương ứng với giá cao nhất (HIGH) và thấp nhất (LOW) trong một phiên giao dịch.
Do thị trường tiền ảo không có đóng mở phiên, luôn luôn mở 24/24 nên phiên giao dịch sẽ được điều chỉnh trên biểu đồ theo ý bạn.
- Nếu bạn chọn loại biểu đồ 1 giờ: mỗi 1 giờ tương ứng với 1 nến, 1 phiên giao dịch. Giờ mở cửa sẽ là x:00 và giờ đóng cửa là x:59p.
- Nếu bạn chọn loại biểu đồ 1 ngày: mỗi 1 ngày sẽ tương ứng 1 nến, 1 phiên giao dịch. Giờ mở cửa là 0:00 phút và giờ đóng cửa là 23:59 phút.
Phân Tích Biểu Đồ Nến Trong Giao Dịch
Ý nghĩa cơ bản
Thân nến càng dài chứng tỏ sức mua/bán càng mạnh. Thân nến dài cho thấy chênh lệch lớn giữa giá mở cửa và đóng cửa. Điều này chứng tỏ phe mua (thuật ngữ gọi là bulls – bò mộng) đang áp đảo phe bán (thuật ngữ gọi là bears – gấu) nếu nến xanh hoặc phe bán đang gây áp lực mạnh nếu nến đỏ.
Thân nến ngắn cho thấy thị trường đang chững lại, cả 2 phe đều đang lưỡng lự chưa quyết định.
Bóng nến dài chứng tỏ thị trường đang có sự cạnh tranh giữa 2 phe. Cả 2 phe đều mua bán mạnh khiến giá tăng giảm liên tục, hay có thể nói bulls và bears bất phân thắng bại. Cần quan tâm đến đỉnh của bóng nến (giá cao nhất/thấp nhất) để đánh giá các mức cản (ngưỡng hỗ trợ, ngưỡng kháng cự).
Khi hiểu được ý nghĩa cơ bản bạn có thể đi sâu vào các mô hình nến đặc biệt hơn:
Nến Doji
Trong tiếng Nhật Doji nghĩa là “không thay đổi”, trường hợp này là giá mở cửa và đóng cửa gần như không thay đổi.
Miêu tả: Nến Doji có thân nến nhỏ, gần như không có, bóng nến dài gấp nhiều lần thân nến.
Ý nghĩa: thị trường kiệt quệ với rất ít giao dịch, bóng nến dài cho thấy phe bán và phe mua vẫn đang cạnh tranh nhưng đang dần đến hồi kết (thân nến nhỏ).
Phân tích: Doji candle là mô hình nến Nhật thường gặp, đây là dấu hiệu thị trường đang dần chững lại, và sắp có một đợt đảo chiều giá. Ví dụ giá đang tăng mà gặp một nến doji thì có thể đã tới đỉnh, đây là cơ hội để bán.
Xác định đỉnh và đáy nhờ nến Doji
Gravestone Doji
Miêu tả: Doji hình bia mộ với thân nến nhỏ, bóng nến trên dài và không có bóng nến dưới. Nến này chủ yếu xuất hiện ở đỉnh của xu hướng tăng giá.
Ý nghĩa: thị trường gần như đóng băng, rất ít giao dịch. Giá mở cửa, giá đóng cửa và giá thấp nhất gần như bằng nhau. Bóng nến trên dài cho thấy thị trường đang thử thách để tìm ra những vòng giá xuất hiện lực cung mới.
Phân tích: gravestone doji báo hiệu thị trường đảo chiều. Phe mua đã mệt mỏi và có dấu hiệu yếu đi, phe bán đang nhăm nhe để đẩy giá xuống và quay lại thị trường. Trader nên bắt đầu bán ra để chốt lời tránh giảm lợi nhuận.
Ảnh: trưa ngày 3/12 xuất hiện gravestone doji trong thị trường BTC báo hiệu thị trường đi xuống.
Nen Gravestone Doji trong thị trường Bitcoin
Dragonfly Doji
Miêu tả: Doji hình dạng chuồn chuồn với cánh dang rộng và phần đuôi dài. Thân nến nhỏ, bóng nến dưới dài.
Ý nghĩa: thị trường đóng băng, giá mở cửa, giá đóng cửa và giá thấp nhất gần như bằng nhau. Bóng nến dưới dài cho thấy thị trường đang tìm sự cân bằng giữa lực cung và cầu.
Phân tích: dragonfly doji cũng là nến báo hiệu thị trường đảo chiều nhưng theo hướng ngược lại với gravestone doji. Phe mua tìm cách dìm giá thật sâu nhưng thị trường đã được sự hỗ tợ mạnh của phe bán nằm ở phần đuôi của bóng nến dưới. Thị trường đã giảm tới đáy, phe mua đang chờ cơ hội đẩy giá đi lên để trở lại thị trường.
Ảnh: thị trường Bitcoin sáng ngày 13/12, sau vài giờ giảm giá liên tục từ 17.250 USD xuông chỉ còn 16.500 USD, việc xuất hiện nến dragonfly doji báo hiệu thị trường đi lên trở lại.
Nến Dragonfly Doji trong thị trường Bitcoin
Long Legged Doji
Doji “chân dài” có thân nến mảnh và 2 bóng nến trên và dưới rất dài. Long legged doji cho thấy thị trường đang giằng co mạnh nhưng chưa quyết định được xu hướng, cần phải theo dõi thêm các nến sau.
Ảnh: thị trường Bitcoin ngày 8/11. Giá Bitcoin lên xuống bất thường và xuất hiện một Doji chân dài, ngay sau đó là một nến giảm giá mạnh, báo hiệu cho thị trường sẽ xuống (trường hợp này là 4 phiên giảm giá liên tục).
Nến Long legged doji trong thị trường Bitcoin
Nến Spinning Tops
Miêu tả: phần thân nến khá nhỏ (nhưng không nhỏ như Doji), phần bóng nến trên và dưới dài gấp nhiều lần thân nến.
Ý nghĩa: phần bóng nến dài cho thấy có sự biến động giá mạnh trong phiên giao dịch này nhưng giá mở cửa và đóng cửa không chênh lệch nhiều.
Phân tích: phe mua và phe bán cạnh tranh khốc liệt để chiếm lĩnh nhưng kết quả là hòa. Nếu thị trường đang lên mà xuất hiện spinning tops cho thấy người mua đang dừng lại dè chừng và thị trường có thể đảo chiều. Nếu thị trường đang xuống mà xuất hiện spinning tops cho thấy còn ít người bán đang nghỉ ngơi dưỡng sức và có thể có sự đảo chiều. Nếu phe mua hay phe bán buông xuôi ở giai đoạn này sẽ có một sự tăng hay giảm mạnh. Cần theo dõi các nến sau để có cái nhìn chuẩn xác hơn.
Ảnh: thị trường Bitcoin vào 0 giờ ngày 4/11/2017, lúc này thị trường đang có xu hướng xuống và xuất hiện một nến spinning tops. Ở phiên trước phe bán đang chiếm thị trường dẫn đến giá bitcoin xuống nhưng hiện tại không còn nhiều người bán khiến cho giá không thể xuống sâu thêm. Phe mua sau một thời gian nghỉ ngơi đã trở lại và đẩy giá lên cao trong 2 phiên giao dịch liên tiếp.
Nến Spinning Top Trong thị trường Bitcoin
Nến Marubozu
Marubo dịch nghĩa từ tiếng Nhật nghĩa là hình khối lớn theo quy tắc. Trong đó Bullish Marubozu là nến tăng (màu xanh) và Bearing Marubozu là nến giảm (màu đỏ).
Nến Marubozu
Miêu tả: phần thân nến lớn, gần như không có bóng nến. Giá mở cửa và giá đóng cửa cũng là giá cao nhất và thấp nhất.
Ý nghĩa: lực mua hay lực bán mạnh áp đảo so với phần còn lại.
Phân tích: nến marubozu xanh thể hiện số lượng người mua áp đảo (bullish) dẫn để đẩy giá lên cao. Ngược lại, nếu marubozu đỏ thể hiện số lượng người bán áp đảo (bearish), giá thị trường phải xuống liên tục. Nếu marubozu đánh dấu cho xu hướng đi lên hay xuống của thị trường.
Ảnh: thị trường Bitcoin vào rạng sáng ngày 25/11/2017 đánh dấu sự tăng trưởng vượt bậc của đồng bitcoin với sự xuất hiện của một nếu marubozu xanh. Đi ngay sau đó là giá tăng cao ở 6 phiên liên tiếp.
Nến marubozu xanh trong thị trường Bitcoin
Nến Hammer và Hanging Man
Hammer (cây búa) và Hanging Man (người treo cổ) là 2 mẫu nến báo hiệu xuất hiện ở 2 vị trí trái ngược nhau.
Miêu tả: nếu có phần bóng dưới dài ít nhất gấp đôi cơ thể, bóng trên có thể không có hoặc rất ngắn. Nến Hammer và Hanging Man có hình dáng giống hệt nhau, và phân biệt bằng vị trí xuất hiện của nó. Nếu cây búa (Hammer) cắm dưới đất thì người treo cổ (Hanging Man) phải treo ở trên trần nhà.
Nến Hammer và Hanging Man
Ý nghĩa: giá cao nhất và giá mở cửa (hoặc mở cửa) bằng nhau, chứng tỏ thị trường sắp có sự đổi chiều.
Nến Hammer trong thị trường Bitcoin
Nến Hanging Man trong thị trường Bitcoin
Nến Inverted Hammer và Shooting Star
Inverted Hammer (búa ngược) xuất hiện ở cùng vị trí với hammer nhưng hình dáng đảo ngược, đầu búa ở dưới và cán búa ở trên. Shooting Star (sao băng) xuất hiện cùng vị trí với Hanging Man nhưng hình dáng đảo ngược.
Miêu tả: nến Inverted Hammer và Shooting Star có phần thân nến ngắn, bóng nến trên dài ít nhất gấp đôi thân nến, bóng nến dưới rất ngắn hoặc không có.
Ý nghĩa: Inverted Hammer và Shooting Star mang tín hiệu đổi chiều của thị trường nhưng không chắn chắn bằng nến Hammer và Hanging Man. Lý do: bóng nến trên dài nhưng giá lại thấp khi đóng cửa chứng tỏ thị trường vẫn còn đang cạnh tranh căng thẳng, cần theo dõi các tín hiệu sau.
Phân tích:
Nến Inverted Hammer trong thị truờng Bitcoin
eBook Mô Hình Nến Nhật (PDF)
Nếu có thời gian và ý định nghiên cứu chuyên sâu về phân tích kỹ thuật với mô hình nến, bạn có thể tham khảo thêm các ebook học thuật. Dưới đây là danh sách ebook dạng file PDF đã được Payvnn tổng hợp từ các trang web đào tạo uy tín:
Thân nến càng dài chứng tỏ sức mua/bán càng mạnh. Thân nến dài cho thấy chênh lệch lớn giữa giá mở cửa và đóng cửa. Điều này chứng tỏ phe mua (thuật ngữ gọi là bulls – bò mộng) đang áp đảo phe bán (thuật ngữ gọi là bears – gấu) nếu nến xanh hoặc phe bán đang gây áp lực mạnh nếu nến đỏ.
Thân nến ngắn cho thấy thị trường đang chững lại, cả 2 phe đều đang lưỡng lự chưa quyết định.
Bóng nến dài chứng tỏ thị trường đang có sự cạnh tranh giữa 2 phe. Cả 2 phe đều mua bán mạnh khiến giá tăng giảm liên tục, hay có thể nói bulls và bears bất phân thắng bại. Cần quan tâm đến đỉnh của bóng nến (giá cao nhất/thấp nhất) để đánh giá các mức cản (ngưỡng hỗ trợ, ngưỡng kháng cự).
Khi hiểu được ý nghĩa cơ bản bạn có thể đi sâu vào các mô hình nến đặc biệt hơn:
Nến Doji
Trong tiếng Nhật Doji nghĩa là “không thay đổi”, trường hợp này là giá mở cửa và đóng cửa gần như không thay đổi.
Miêu tả: Nến Doji có thân nến nhỏ, gần như không có, bóng nến dài gấp nhiều lần thân nến.
Ý nghĩa: thị trường kiệt quệ với rất ít giao dịch, bóng nến dài cho thấy phe bán và phe mua vẫn đang cạnh tranh nhưng đang dần đến hồi kết (thân nến nhỏ).
Phân tích: Doji candle là mô hình nến Nhật thường gặp, đây là dấu hiệu thị trường đang dần chững lại, và sắp có một đợt đảo chiều giá. Ví dụ giá đang tăng mà gặp một nến doji thì có thể đã tới đỉnh, đây là cơ hội để bán.
Xác định đỉnh và đáy nhờ nến Doji
Gravestone Doji
Miêu tả: Doji hình bia mộ với thân nến nhỏ, bóng nến trên dài và không có bóng nến dưới. Nến này chủ yếu xuất hiện ở đỉnh của xu hướng tăng giá.
Ý nghĩa: thị trường gần như đóng băng, rất ít giao dịch. Giá mở cửa, giá đóng cửa và giá thấp nhất gần như bằng nhau. Bóng nến trên dài cho thấy thị trường đang thử thách để tìm ra những vòng giá xuất hiện lực cung mới.
Phân tích: gravestone doji báo hiệu thị trường đảo chiều. Phe mua đã mệt mỏi và có dấu hiệu yếu đi, phe bán đang nhăm nhe để đẩy giá xuống và quay lại thị trường. Trader nên bắt đầu bán ra để chốt lời tránh giảm lợi nhuận.
Ảnh: trưa ngày 3/12 xuất hiện gravestone doji trong thị trường BTC báo hiệu thị trường đi xuống.
Nen Gravestone Doji trong thị trường Bitcoin
Dragonfly Doji
Miêu tả: Doji hình dạng chuồn chuồn với cánh dang rộng và phần đuôi dài. Thân nến nhỏ, bóng nến dưới dài.
Ý nghĩa: thị trường đóng băng, giá mở cửa, giá đóng cửa và giá thấp nhất gần như bằng nhau. Bóng nến dưới dài cho thấy thị trường đang tìm sự cân bằng giữa lực cung và cầu.
Phân tích: dragonfly doji cũng là nến báo hiệu thị trường đảo chiều nhưng theo hướng ngược lại với gravestone doji. Phe mua tìm cách dìm giá thật sâu nhưng thị trường đã được sự hỗ tợ mạnh của phe bán nằm ở phần đuôi của bóng nến dưới. Thị trường đã giảm tới đáy, phe mua đang chờ cơ hội đẩy giá đi lên để trở lại thị trường.
Ảnh: thị trường Bitcoin sáng ngày 13/12, sau vài giờ giảm giá liên tục từ 17.250 USD xuông chỉ còn 16.500 USD, việc xuất hiện nến dragonfly doji báo hiệu thị trường đi lên trở lại.
Nến Dragonfly Doji trong thị trường Bitcoin
Long Legged Doji
Doji “chân dài” có thân nến mảnh và 2 bóng nến trên và dưới rất dài. Long legged doji cho thấy thị trường đang giằng co mạnh nhưng chưa quyết định được xu hướng, cần phải theo dõi thêm các nến sau.
Ảnh: thị trường Bitcoin ngày 8/11. Giá Bitcoin lên xuống bất thường và xuất hiện một Doji chân dài, ngay sau đó là một nến giảm giá mạnh, báo hiệu cho thị trường sẽ xuống (trường hợp này là 4 phiên giảm giá liên tục).
Nến Long legged doji trong thị trường Bitcoin
Nến Spinning Tops
Miêu tả: phần thân nến khá nhỏ (nhưng không nhỏ như Doji), phần bóng nến trên và dưới dài gấp nhiều lần thân nến.
Ý nghĩa: phần bóng nến dài cho thấy có sự biến động giá mạnh trong phiên giao dịch này nhưng giá mở cửa và đóng cửa không chênh lệch nhiều.
Phân tích: phe mua và phe bán cạnh tranh khốc liệt để chiếm lĩnh nhưng kết quả là hòa. Nếu thị trường đang lên mà xuất hiện spinning tops cho thấy người mua đang dừng lại dè chừng và thị trường có thể đảo chiều. Nếu thị trường đang xuống mà xuất hiện spinning tops cho thấy còn ít người bán đang nghỉ ngơi dưỡng sức và có thể có sự đảo chiều. Nếu phe mua hay phe bán buông xuôi ở giai đoạn này sẽ có một sự tăng hay giảm mạnh. Cần theo dõi các nến sau để có cái nhìn chuẩn xác hơn.
Ảnh: thị trường Bitcoin vào 0 giờ ngày 4/11/2017, lúc này thị trường đang có xu hướng xuống và xuất hiện một nến spinning tops. Ở phiên trước phe bán đang chiếm thị trường dẫn đến giá bitcoin xuống nhưng hiện tại không còn nhiều người bán khiến cho giá không thể xuống sâu thêm. Phe mua sau một thời gian nghỉ ngơi đã trở lại và đẩy giá lên cao trong 2 phiên giao dịch liên tiếp.
Nến Spinning Top Trong thị trường Bitcoin
Nến Marubozu
Marubo dịch nghĩa từ tiếng Nhật nghĩa là hình khối lớn theo quy tắc. Trong đó Bullish Marubozu là nến tăng (màu xanh) và Bearing Marubozu là nến giảm (màu đỏ).
Nến Marubozu
Miêu tả: phần thân nến lớn, gần như không có bóng nến. Giá mở cửa và giá đóng cửa cũng là giá cao nhất và thấp nhất.
Ý nghĩa: lực mua hay lực bán mạnh áp đảo so với phần còn lại.
Phân tích: nến marubozu xanh thể hiện số lượng người mua áp đảo (bullish) dẫn để đẩy giá lên cao. Ngược lại, nếu marubozu đỏ thể hiện số lượng người bán áp đảo (bearish), giá thị trường phải xuống liên tục. Nếu marubozu đánh dấu cho xu hướng đi lên hay xuống của thị trường.
Ảnh: thị trường Bitcoin vào rạng sáng ngày 25/11/2017 đánh dấu sự tăng trưởng vượt bậc của đồng bitcoin với sự xuất hiện của một nếu marubozu xanh. Đi ngay sau đó là giá tăng cao ở 6 phiên liên tiếp.
Nến marubozu xanh trong thị trường Bitcoin
Nến Hammer và Hanging Man
Hammer (cây búa) và Hanging Man (người treo cổ) là 2 mẫu nến báo hiệu xuất hiện ở 2 vị trí trái ngược nhau.
Miêu tả: nếu có phần bóng dưới dài ít nhất gấp đôi cơ thể, bóng trên có thể không có hoặc rất ngắn. Nến Hammer và Hanging Man có hình dáng giống hệt nhau, và phân biệt bằng vị trí xuất hiện của nó. Nếu cây búa (Hammer) cắm dưới đất thì người treo cổ (Hanging Man) phải treo ở trên trần nhà.
Nến Hammer và Hanging Man
Ý nghĩa: giá cao nhất và giá mở cửa (hoặc mở cửa) bằng nhau, chứng tỏ thị trường sắp có sự đổi chiều.
- Hammer: nến hammer báo hiệu thị trường đã xuống quá đà và đã đến lúc đi lên. Nến hammer xanh nghĩa là giá cao nhất và giá đóng cửa bằng nhau, báo hiệu giá coin sẽ tăng mạnh. Nến hammer đỏ nghĩa là giá cao nhất và giá mở cửa bằng nhau, báo hiệu sẽ có sự tăng nhẹ.
- Hanging man: nến hanging man báo hiệu thị trường đã ở đỉnh của một xu hướng lên giá và sẽ có sự đi xuống. Nến hanging man xanh nghĩa là giá cao nhất và giá đóng cửa bằng nhau, báo hiệu giá coin sẽ có sự sụt giảm nhẹ. Nến hanging man đỏ nghĩa là giá cao nhất và giá mở cửa bằng nhau, báo hiệu một đợt giảm giá mạnh.
- Hammer: khi thị trường đang đi xuống với sự áp đảo của phe bán, người bán liên tục đẩy giá xuống nhưng phe mua đã được hỗ trợ và giữ giá bán không xuống thêm nữa.
Nến Hammer trong thị trường Bitcoin
- Hanging Man: phe mua đang áp đảo đẩy giá lên cao liên tục. Nến Hanging Man xuất hiện với bóng nến dài chứng tỏ phe bán dần chiếm ưu thể để đẩy giá xuống. Hãy nhanh chóng bán coin để tránh giá xuống sâu thêm nữa.
Nến Hanging Man trong thị trường Bitcoin
Nến Inverted Hammer và Shooting Star
Inverted Hammer (búa ngược) xuất hiện ở cùng vị trí với hammer nhưng hình dáng đảo ngược, đầu búa ở dưới và cán búa ở trên. Shooting Star (sao băng) xuất hiện cùng vị trí với Hanging Man nhưng hình dáng đảo ngược.
Miêu tả: nến Inverted Hammer và Shooting Star có phần thân nến ngắn, bóng nến trên dài ít nhất gấp đôi thân nến, bóng nến dưới rất ngắn hoặc không có.
Ý nghĩa: Inverted Hammer và Shooting Star mang tín hiệu đổi chiều của thị trường nhưng không chắn chắn bằng nến Hammer và Hanging Man. Lý do: bóng nến trên dài nhưng giá lại thấp khi đóng cửa chứng tỏ thị trường vẫn còn đang cạnh tranh căng thẳng, cần theo dõi các tín hiệu sau.
Phân tích:
- Inverted Hammer: thị trường đang có xu hướng xuống và xuất hiện nến Inverted Hammer. Phe mua cố đẩy giá lên cao để trở lại thị trường nhưng phe bán quá đông đã kéo giá đóng cửa xuống thấp hơn giá mở cửa. Ở phiên sau số lượng người bán vẫn áp đảo dẫn đến giá vẫn tiếp tục xuống.
Nến Inverted Hammer trong thị truờng Bitcoin
- Shooting Star: thị trường đang lên, bên mua cố đẩy giá lên cao thêm nữa nhưng gặp sự kháng cự của phe bán dẫn đến giá đóng cửa thấp hơn giá mở cửa. Tuy có dấu hiệu đảo chiều của thị trường nhưng ở phiên sau phe bán đã thành công đẩy giá lên dẫn đến thị trường tiếp tục lên sau vài phiên nữa.
eBook Mô Hình Nến Nhật (PDF)
Nếu có thời gian và ý định nghiên cứu chuyên sâu về phân tích kỹ thuật với mô hình nến, bạn có thể tham khảo thêm các ebook học thuật. Dưới đây là danh sách ebook dạng file PDF đã được Payvnn tổng hợp từ các trang web đào tạo uy tín: